ZACHOWEK
Wyjaśniałam już co to jest zachowek i w jakich sytuacjach osoba uprawniona do zachowku faktycznie go nie otrzyma: Zachowek – komu i ile przysługuje?
W ostatnim czasie ustawodawca wprowadził zmiany, które polepszają sytuację osoby zobowiązanej do zapłaty zachowku.
Nie oznacza to oczywiście, iż w ogóle nie będziesz musiał zapłacić zachowku osobie której on przysługuje. Sąd może jednak wydłużyć termin, w którym zapłata ma nastąpić i to nawet o kilka lat. Oznacza to, iż nie będziesz musiał/a np. zaciągać kredytu w celu uniknięcia egzekucji komorniczej.
Jeśli jesteś osobą, która musi zapłacić zachowek pozostałym członkom rodziny zmarłego możesz złożyć wniosek o:
- odroczenie terminu płatności zachowku,
- rozłożenie kwoty zachowku na raty.
Sąd może rozłożyć kwotę zachowku na raty, których termin płatności nie może przekroczyć łącznie 5 lat.
W wypadkach zasługujących na szczególne uwzględnienie sąd może wydłużyć termin zapłaty zachowku do lat dziesięciu (10). Są to zatem wystarczające terminy na zgromadzenie środków na zapłatę zachowku.
Niestety każdy kij ma dwa końce i tak jest też w tym przypadku. Polepszenie sytuacji osoby zobowiązanej do zapłaty zachowku może pogarszać sytuację osoby, która ten zachowek otrzyma. Jeśli bowiem sąd rozłoży zapłatę zachowku na raty (nawet kilka lat) – nie będziesz jako osoba uprawniona mógł zrobić nic więcej jak tylko oczekiwać na termin zapłaty kolejnej raty. Zanim rata nie będzie wymagalna nie będziesz mógł wszcząć egzekucji. Wydłuży to czas oczekiwania na należny zachowek i w praktyce może doprowadzić do realnej utraty wartości otrzymanego zachowku na skutek utraty siły nabywczej pieniądza, czyli inflacji.
W wyjątkowych przypadkach, jako osoba zobowiązana do zapłaty możesz również wystąpić z wnioskiem o obniżenie wysokości zachowku.
Wówczas sąd będzie badał Twoją sytuację osobistą i majątkową oraz sytuację osoby, która ten zachowek ma otrzymać. Wysokość zachowku zależy bowiem przede wszystkim od wartości majątku, który otrzymałeś po zmarłym, bądź wartości majątku, który zmarły darował ci za życia. Twoja sytuacja osobista i majątkowa musi być zatem co najmniej trudna, aby sąd obniżył kwotę zachowku.
Musisz jednak pamiętać, że jeśli ustaną okoliczności uzasadniające obniżenie zachowku, a osoba, której byłeś zobowiązany go zapłacić, o to wystąpi musisz jej zapłacić kwotę , o którą zachowek został obniżony. Oczywiście, w nieskończoność nie musisz się obawiać, iż będziesz musiał dopłacić pozostałą kwotę. Osoba uprawniona do zachowku może wystąpić o dopłatę zachowku w ciągu pięciu lat od dnia obniżenia zachowku.
Ponadto, tak jak dotychczas sąd może również obniżyć wysokość należnego zachowku ze względu na zasady współżycia społecznego i niewłaściwe postępowanie osoby uprawnionej do zachowku wobec spadkodawcy, czyli zmarłego.
Przeczytaj także: Zachowek – komu i ile przysługuje?
Przeczytaj także: Zachowek, cz. II – czy wydziedziczenie spadkobiercy ustawowego ma sens?